Spaanplaat is samengesteld uit houtsnippers die zijn samengeperst en met lijm zijn samengesteld. Het is een relatief zwaar materiaal met een zwakke structuur. Maar hier staat wel tegenover dat het weinig kosten met zich meebrengt. Spaanplaat is een mooi middel om een vloer te egaliseren, maar het wordt ook gebruikt voor het leggen van tapijt en laminaat. Spaanplaat heeft een opvallend grove structuur zodat het niet voor alle werk geschikt is.
Hardboard spaanplaat
Er zijn meerdere soorten spaanplaten, elk met hun specifieke voor- en nadelen en eigen gebruik. Hardboard spaanplaat is opvallend dun. Spaanplaat wordt gemaakt van houtsnippers die met een hoge druk worden samengeperst. Deze hardboard spaanplaat bestaat uit een glad gemaakte kant en een ruwe. Het is niet voor niets de goedkoopste uitvoering van spaanplaten. Dat is dan ook de reden waarom dit materiaal vooral wordt gebruikt voor het gelijkmaken van vloeren, als bodem voor goedkope bedden en kasten. Spaanplaat is makkelijk te bewerken.
Zachtboard spaanplaat
Is het tegenovergestelde van een hardboard spaanplaat en wordt gemaakt van samengeperste houtvezels. Dat gebeurt onder een lagere druk wat leidt tot een lichter materiaal dat nog makkelijker te verwerken. Zachtboard spaanplaat heeft weinig of geen structuur. Het wordt daarom alleen gebruikt als ondervloer of voor het vervaardigen van prikborden.
Vezelplaat met gemiddelde dichtheid (MDF)
Dit veel gebruikte materiaal is het resultaat van sterk gecomprimeerde en verlijmde houtsnippers. Dat levert een vlakke plaat op die zich even makkelijk laat bewerken als hout. Je kunt het zelfs verven lakken en vernissen, maar is niet geschikt om buiten te gebruiken. MDF is namelijk niet vochtbestendig. Dit goedkoop materiaal wordt toch veel gebruikt. Vooral bij het vervaardigen van goedkope meubels, bij beschotten, lambriseringen en bij lijstwerk.
Spaanplaten met kunststof coating
Deze meubelpanelen hebben vaak een witte en beschermende kunststof coating. Populair zijn de deze hout motieven die nauwelijks van echt hout zijn te onderscheiden. Na de bewerking kun je deze platen afwerken met kanten band in hetzelfde motief. Je plakt het met een strijkijzer op de randen.
Timmerpanelen uit massief hout
Deze timmerpanelen is de enige spaanplaat die uit massief hout bestaat. Ze bestaan uit aan elkaar gelijmde latten, verkrijgbaar in meerdere afmetingen. Voor het vervaardigen van timmerpanelen gebruiken we vooral grenen, vuren, beuken en eikenhout. Het betreft een sterk materiaal dat zich toch makkelijk laat bewerken. Timmerpanelen zijn dan ook populair bij het vervaardigen van meubels. Met een beschermlaag van olie, vernis of transparante beits houden ze hun natuurlijke uitstraling.
De voordelen van spaanplaten
Spaanplaten zijn opvallend goedkoop, en dat is ongetwijfeld het belangrijkste voordeel van dit materiaal. Daarnaast laat het zich makkelijk bewerken en de afmetingen van deze platen zijn in principe onbeperkt.
Nadelen van spaanplaten
Daartegenover staan toch ook enkele belangrijke nadelen. Spaanplaten:
- Kunnen niet tegen vocht
- Splinteren makkelijk
- Laten zich moeilijk verven
- Zijn minder sterk en hebben weinig structuur
- Beschadigen makkelijk
Spaanplaten worden uitsluitend binnen gebruikt bij het plaatsen van ondervloeren, goedkope werkbladen en meubels.
